top of page

Koronawirus w Polsce, jak wzmocnić odporność dietą?

Polska przestała być "zieloną wyspą" gdzie nie doszło do zakażeń koronawirusem z Wuhan (SARS-CoV-2). Śmiem sądzić, że wirus był z Nami od dawna, ale ze względu na pozostawiającą wiele do życzenia diagnostykę osoby chore nie zostały zidentyfikowane, a znaczna część z nich nawet nie wiedziała, że choruje na COVID-19. Tylko niewielka część przypadków wymaga hospitalizacji, 80% chorych przechodzi zakażenie lekko lub umiarkowanie. Na koronawirusa z Wuhan nie ma ani leku ani szczepionki, a nawet będąc hospitalizowanym leczenie jest tylko objawowe. Nasze ciało samo musi poradzić sobie z wirusem dlatego tak ważne jest, aby w sezonie jesienno-zimowym szczególne o siebie zadbać. Nie mówię tu tylko o tym nowym wirusie, ale również o tych które już znamy, chociażby wirusie grypy, który co sezon zabija ok.150 Polaków (a mamy na niego i lek i szczepionkę).




Dlatego moi drodzy, zamiast panikować zachowajmy zdrowy rozsądek stosując się do zaleceń GISu oraz wytycznych WHO. Podaję linki do których możecie sobie zajrzeć:




Ja natomiast w dzisiejszym wpisie chcę Wam powiedzieć o składnikach żywności, które mają szczególne znaczenie dla układu immunologicznego i budowania odporności. Odporność jest Nam potrzebna każdego dnia, nie tylko kiedy po świecie szaleje nieznany wirus.


Przypominam, że z SARS-CoV-2 Nasz organizm poradzić musi sobie sam, więc warto zrobić wszystko co tylko możliwe, aby mu pomóc.



Działanie czynników zewnętrznych na układ odpornościowy nazywamy immunomodulacją, Pod tym pojęciem kryje się działanie m.in. środków farmakologicznych, olejków eterycznych, ksenobiotyków, promieniowania jonizującego i elektromagnetycznego, a także składników żywności.


Szczególnymi składnikami, które wpływają immunomodulująco są kwasy tłuszczowe ω-3 i ω-6 (należące do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych- WNKT- których Nasz organizm sam nie syntetyzuje, muszą być przyjęte wraz z dietą). Badania skupiają się głównie wokół aspektu ich działania przeciwzapalnego (przy czym ważna jest właściwa proporcja ω-3 do ω-6, ponieważ kwasy te konkurują o te same enzymy, a nadmiar ω-6 może mieć działanie prozapalne, właściwa proporcja to od 1:2 do 1:5). Odpowiedź komórek układu odpornościowego zależy od ilości kwasu linolowego (kwas z rodziny ω-6) w diecie, czasu produkcji eikozanoidów oraz uwrażliwienia komórek na ich działanie. Zmiany jakościowe i ilościowe kwasów tłuszczowych w diecie mają wpływ na skład kwasów tłuszczowych w błonach komórkowych. Uważa się, że dawka wywierająca wpływ na komórki układu immunologicznego to od 1 g do 2,4 g/dzień. Najważniejsze źródła WNKT w diecie to oleje roślinne. Oleje będące bogatym źródłem kwasu linolowego to przede wszystkim olej z krokosza barwierskiego (> 80%), olej słonecznikowy (> 70%)oraz oleje sojowy i kukurydziany (60%). Niskoerukowy olej rzepakowy zawiera około 30% kwasu linolowego i 14% kwasu α-linolenowego (ω-3), szczególnie dużo zawiera kwasu α-linolenowego olej lniany (60%). Kwasy eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA) należące do grupy ω-3 są magazynowane w mięśniach i wątrobie ryb morskich i stanowią główne źródło kwasów tłuszczowych z rodziny ω-3. Zaleca się, aby w przypadku wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, kwasy z rodziny n-6 stanowiły 4-8% energii, z kolei dawka kwasów z rodziny n-3 to 2 g kwasu α-linolenowego i 200 mg długołańcuchowych kwasów tłuszczowych eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego



Witamina A pełni ważną funkcję w dojrzewaniu i różnicowaniu komórek układu immunologicznego, które są szczególnie podatne na oddziaływanie reaktywnych form tlenu. Ogromną zdolność do ochrony układu immunologicznego przed działaniem RFT (reaktywne formy tlenu) wykazuje β-karoten,witamina A nie wykazuje tak silnych właściwości antyoksydacyjnych. β-karoten wpływa również na nasilenie odpowiedzi komórkowej. Produkty bogate w witaminę A to głównie artykuły pochodzenia zwierzęcego zawierające retinol m. in. podroby (1,5 mg/100 g), jaja, masło, sery dojrzewające oraz niektóre gatunki ryb morskich (0,15–1,5 mg/100 g). Prowitamina A występuje głównie w marchwi, (10 mg/100 g), szpinaku, natce pietruszki, boćwinie, czerwonej papryce (3–5 mg/100 g), a także brzoskwiniach (0,6 mg/100 g) i morelach (1,5 mg/100 g).

Zalecane dzienne spożycie witaminy A w przypadku dorosłych mężczyzn wynosi 900 µg równoważnika retinolu/os/dzień, a kobiet – 700 µg/równoważnika retinolu/os/dzień.


Nazwa witamina E jest wchłaniana w przewodzie pokarmowym podczas trawienia tłuszczów, jest witaminą antyoksydacyjną, ważne jest jej dostarczanie z dietą. Właściwości antyoksydacyjne przejawiają się w zdolności do neutralizacji wolnych rodników. W badaniach przeprowadzonych na modelu zwierzęcym zaobserwowano, że w przebiegu bakteryjnego zapalenia płuc dochodzi do spadku stężenia α–tokoferolu oraz kwasu askorbinowego. Skutkiem jest wzrost ilości wolnych rodników w toczącym się procesie zapalnym. Witamina E stosowana w dawce większej niż zalecana neutralizuje wolne rodniki powstające w stresie oksydacyjnym, uwarunkowanym czynnikami zapalnymi, należy jednak zaznaczyć, że ilości przekraczające 270 mg równoważnika α–tokoferolu/os/dobę mogą oddziaływać niekorzystnie. Związki należące do grupy witaminy E występują przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego. Najbogatsze źródło tokoferolu to oleje z zarodków pszenicy (133 mg/100 g) i nasiona słonecznika (49 mg/100 g). W oleju sojowym i kukurydzianym w większej ilości niż α–tokoferol pojawia się γ-tokoferol (60 mg/100 g). Norma witaminy E ustalona na poziomie wystarczającego spożycia dla dorosłych mężczyzn wynosi 10 mg równoważnika α–tokoferolu/os/dobę, natomiast dla kobiet 8 mg równoważnika α-tokoferolu/os/dobę. Jednakże równocześnie podkreśla się, że ilości przekraczające 270 mg równoważnika α–tokoferolu/os/dobę może oddziaływać niekorzystnie na organizm .



Niedobór witaminy D poważnie upośledza homeostazę organizmu, może też przyczyniać się do rozwoju wielu schorzeń. Ze względu na możliwość zastosowania witaminy D w terapii chorób autoimmunizacyjnych i nowotworowych, przedmiotem intensywnych badań stały się jej właściwości immunomodulacyjne i antyproliferacyjne . Witamina D w 20% dostarczana jest z pożywieniem. Produkty zawierające największe jej najwięcej to ryby morskie (makrela, łosoś, śledź) i oleje rybne (5–10 µg i powyżej 10 µg). Mniej witaminy D znajdziemy w mięsie, drobiu, podrobach i produktach mlecznych. Najmniej witaminy D zawierają produkty roślinne (około 2 µg). 80% witaminy D jest wytwarzane poprzez syntezę skórną, dlatego w okresie jesienno-ziomowym (kiedy ekspozycja na słońce jest znikoma) zalecana jest suplementacja witaminą D dla całej populacji.


Selen jest ważnym składnikiem około 20 enzymów m.in. peroksydazy glutationowej (GSH-Px), która zabezpiecza lipidy błon komórkowych przed utlenianiem, przyczynia się do zwiększonej aktywności komórek układu odpornościowego. Niedobór selenu może skutkować zmianami w układzie immunologicznym, z których najważniejsze to osłabienie odpowiedzi immunologicznej na infekcję bakteryjną lub wirusową, obniżenie aktywności limfocytów T, makrofagów i komórek NK, ograniczenie zdolności do niszczenia komórek nowotworowych, wzrost agregacji płytek krwi. Dzienne zalecane spożycie selenu jest zależne od wieku i stanu organizmu, zawiera się w przedziale od 20 µg w przypadku dzieci do 55 µg u dorosłych. Dobrym źródłem selenu są produkty o wysokiej zwartości białka min. nerkach (200 µg/100 g),owocach morza oraz rybach (20–60 µg/100 g). Dobrym źródłem selenu jest też mleko i przetwory mleczne oraz produkty zbożowe. Przyswajanie selenu (które generalnie wynosi ok.55%) wspomagają białka takie jak metionina oraz witaminy antyoksydacyjne A, E i C.


Wahania poziomu cynku w naszym ciele zakłócają funkcje odporności wrodzonej. Suplementacja oraz optymalne spożycie cynku wraz z dietą przywracają prawidłową odpowiedź immunologiczną oraz zmniejszają ryzyko zapadalności na infekcje. Optymalna dawka cynku działająca immunostymulująco nie została określona, dlatego ew.działania farmakologiczne powinny być dyktowane stężeniem w surowicy. Dorosły człowiek w swoim organizmie zawiera 1,4–2,3 g cynku, zapotrzebowanie na ten składnik jest największe w okresie dzieciństwa i młodości ze względu na przyrost nowych tkanek. Zalecane spożycie dla dzieci wynosi 5 mg/os/dzień, dla nastolatków 8–11 mg/os/ dzień, (ze względu na dojrzewanie płciowe), dla dorosłych mężczyzn 11 mg/os/dzień, natomiast u kobiet 8 mg/os/dzień. Polska dieta zawiera średnio 10,52 mg Zn, jego głównym źródłem są mięso i jego przetwory oraz produkty zbożowe. Wśród artykułów spożywczych zasobnych w cynk znajdują się: ciemne pieczywo, sery podpuszczkowe, mięso, wątroba, kasza gryczana zawierające od 2–5 mg Zn/100 g. Poniżej 1 mg Zn/100 g zawierają jaja, ryż, jasne pieczywo, owoce i ryby. Przyswajalność cynku zwiększa się w przypadku diety o większej zawartości białka pochodzenie zwierzęcego.


Niedobór żelaza zwiększa ryzyko infekcji, zakażeń, a także obniża czynność bakteriobójczą. Żelazo jest ważnym komponentem enzymów niezbędnych do procesów utleniania oraz właściwej funkcjonalności komórek układu odpornościowego.W organizmie dorosłej osoby znajduje się 3–5 g żelaza. W Polsce średnie spożycie żelaza wynosi 12,4 mg/dzień, a głównym źródłem tego pierwiastka w diecie jest mięso i jego przetwory oraz produkty zbożowe. Mniej żelaza dostarczają warzywa i owoce. Najwięcej żelaza znajdziemy w podrobach, a także natce pietruszki, suchych nasionach roślin strączkowych, mięsie, jajach oraz pieczywie razowym.


Flawonoidy w przeciągu ostatnich lat wzbudzają duże zainteresowanie, a wśród nich ważną rolę odgrywają przeciwutleniacze. Dzięki swojej strukturze chemicznej i obecności różnych ugrupowań wykazują wysoką aktywność biologiczną i warunkują różny sposób oddziaływania na procesy fizjologiczne. W badaniach in vivo oraz in vitro flawonoidy wykazują działania antyoksydacyjne, detoksykujące, przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe i przeciwzapalne. Dokładne poznanie mechanizmów indukowania śmierci komórki przez flawonoidy może przyczynić się do powstania metod leczenia stanów patologicznych. Przeciętnie w krajach rozwiniętych spożywa się około 1 g flawonoidów, z czego 23– 170 mg stanowią aglikony, a 230–1000 g glikozydy. Wśród produktów zasobnych w związki flawonoidowe znajdziemy warzywa cebulowe: (czosnek, cebula), warzywa kapustne (brokuły, kapusta czerwona), psiankowate (czerwona papryka, pomidor), korzeniowe (burak ćwikłowy). Spośród owoców dużą zawartością flawonoidów odznaczają się truskawki, czarna i czerwona porzeczka, maliny, aronia czarno-owocowa, żurawina, bez czarny, dzika róża. Szczególnie bogate we flawonoidy są: zielona herbata, winogrona i czerwone wino, kakao.


Przypominam Wam, że maseczki nie uchronią Was przed koronawirsem z Wuhan, wiec zostawcie je dla lekarzy i weterynarzy, którzy potrzebują ich co codziennej pracy.


Roznoszenie po każdym kącie w domu cebuli również nie uchroni Was przed koronawirusem.


Nie uchroni Was też popijanie wody co 5 minut, które rzekomo miałoby spłukać wirusa do żołądka gdzie zabije go kwas solny (kto kto to wymyślił miał olbrzymią fantazję).


Pomoże Wam:

👩‍⚕️mycie rąk,

👩‍⚕️unikanie miejsc gdzie znajduje się dużo ludzi, a jeśli musicie być takich miejscach unikajcie 👩‍⚕️osób z objawami chorób trzymając się od nich na ok. 2m,

👩‍⚕️brak wycieczek do krajów, do których nie zaleca podróżować GIS (lista jest na stronie GIS),

👩‍⚕️unikajcie dotykanie oczu, ust i nosa


Podsumowując, zachowajmy klarowne myślenie nie poddając się masowej histerii.


3 wyświetlenia0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie
Post: Blog2_Post
bottom of page